Jaarverslag 2016 Stichting ProTanZ
Project ‘Ineke Alberda Scholen’ Kilangala, Tanzania
Overzicht: Het jaar 2016 in de belangrijkste punten
- Hoogtepunt: het dubbel lokaal 3 & 4 in gebruik genomen.
- Hoogtepunt: de in dienst name van de kleuterschoolonderwijzers door overheid.
- Hoogtepunt: het maken van een totaalbudget om de gehele school af te bouwen.
- Hoogtepunt: inkoop alle materialen voor de resterende hoofdgebouwen.
- Dieptepunt: kleuterschoolonderwijzers toch niet in dienst overheid.
- Het zoeken naar een oplossing.
- Hoogtepunt: De afbouw van het dubbel lokaal 5 & 6
Het jaar door
1) 2016, januari: nieuwe groep 4 naar de lagere school.
In januari 2016 (januari is de maand van de overgang in Tanzania) is lokaal 4 in gebruik genomen door de nieuwe groep 4. Ieder jaar wordt een nieuwe groep vanuit de kleuterschool toegevoegd aan de lagere school volgens het groeiprincipe, in 2017 zal dat dus groep 5 worden etc. De kinderen worden opgeleid in de in 2008 geopende, en sindsdien goed functionerende, kleuterschool. Vanaf 2013, toen de lagere school in Kilangala met klas 1 startte, zijn alle kinderen naar de ‘Ineke Alberda’ Lagere School en hoeven dus niet meer naar het 5 km verder gelegen Kipande te lopen, waar ze les kregen in overvolle klassen. De afspraak is nu dat er maximaal tot 45 kinderen in een klas mogen.
2) 2016, februari: de kleuterschoolonderwijzers in dienst bij de overheid.
In 2013 is de lagere school officieel overgenomen door de overheid. De kleuterschool, althans de onderwijzers, bleven buiten de overname omdat zij eigenlijk niet meer over de juiste opleiding beschikten. Iedereen die in dienst staat van de overheid moet minimaal een vier jarige middelbare schoolopleiding hebben doorlopen.
De leraren van de lagere school werden vanaf 2013 door de overheid zelf aangesteld en betaald. Zij (de overheid) vroeg ons nog 3 jaar respijt om intern een oplossing te vinden om de onderwijzers van de kleuterschool in dienst te kunnen nemen en vroeg ons hen zolang nog te betalen. De definitieve in dienst name zou dus in 2016 gebeuren.
Derhalve togen wij tijdens iets aanwezigheid in Tanzania op woensdag 3 februari 2016 naar Namanyere, zetel van de regionale overheid van het district Nkasi waaronder ook Kilangala valt. Uiteindelijk werden wij toegelaten bij de hoogste baas, de DED (Director Educational Department) van het departementale onderwijs. De onderhandelingen verliepen moeizamer dan verwacht, maar werden succesvol afgesloten met het volgende resultaat:
- De overheid zal de vier onderwijzers van de kleuterschool met terugwerkende kracht per 1 januari 2016 in dienst nemen.
- Wij, als ProTanZ, zullen hun studiekosten meehelpen te financieren. De onderwijzers moeten namelijk een NACTE gecertificeerd diploma halen.
Deze overeenkomst met de Districtsoverheid in Namanyere betekent heel veel voor onze Stichting ProTanZ.
Ten eerste: Principieel. Een van de belangrijkste doelstellingen van ProTanZ is dat de ‘Ineke Alberda Scholen’ in zijn totaliteit uiteindelijk geheel in handen te geven van de overheid. Onze bemoeienis aldaar behoort eindig te zijn, daar is onze gehele strategie op gericht.
Ten tweede: Financieel. Wij hoeven nu de onderwijzerssalarissen niet meer te betalen en kunnen ons budgettair dus geheel richten op het afbouwen van het totale scholencomplex.
3) 2016, maart: totaalbudget om de scholen geheel af te bouwen.
In 2014 is een totaaloverzicht gemaakt van de staat van alle onderdelen van het ‘Ineke Alberda Scholenproject’ zoals die oorspronkelijk door ons zijn toegezegd te realiseren.
Dit overzicht kreeg de naam: ‘Blueprint’. De Blueprint is een soort boekhouding van de:
- al (op dat moment) gerealiseerde materiële en immateriële dingen (zoals gebouwen, opleidingen)
- de dingen die op dat moment onder constructie waren
- de zaken die nog gerealiseerd moesten worden, met een tijdspad wanneer het gerealiseerd kon zijn.
Uit dat overzicht bleek dat eigenlijk, vanaf dat moment, de totale contouren van het gehele scholenproject zichtbaar waren op het schoolterrein en dat het geheel in 2018-2019 voltooid zou kunnen worden, mits er zich geen calamiteiten zouden voordoen.
Naar aanleiding van deze blueprint kwam in 2016 de gedachte op dat het mogelijk moet zijn om een budget te maken van alle nog te maken kosten om het scholenproject in zijn totaal te realiseren. Tijdens mijn aanwezigheid in Kilangala in 2016 kwam dit budget in zijn geheel klaar om met een totaal bedrag van €60.000,- de gehele school af te bouwen.
4) 2016, april – juli: sponsoractie ‘De laatste slag’; aanschaf van materialen.
De stille hoop achter de blueprint en het bovengenoemde budget was om in een keer al het benodigde geld te kunnen verwerven met een sponsoractie genoemd ‘De laatste slag’.
Deze hoop bleek een beetje te rooskleurig, het lukte dus niet om €60.000,- bij een te brengen, maar wel het gigantische bedrag van €46.000,-. Dit werd mogelijk doordat onze eigen inbreng van €20.000,- werd verdubbeld door de ZZg met daar bovenop nog eens een bedrag van €6000,-.
Wij hadden uitgerekend dat het met deze €46.000,- mogelijk moest zijn om alle materialen aan te schaffen voor de nog resterende gebouwen, alvorens de prijzen rond juli-augustus drastisch zouden stijgen vanwege de hoge inflatie.
Zo is op 7 augustus 2016 ons deel van €20.000 overgemaakt naar ZZg die het gehele bedrag heeft van €46.000,- overgeboekt naar de schoolrekening in Tanzania. Hiervan zijn alle belangrijke bouwmaterialen aangeschaft en opgeslagen. (Zie foto’s hieronder) Van deze materialen zullen in 2017 de resterende gebouwen worden vervaardigd.
In 2016 heeft Kilangala elektriciteit gekregen, wij hebben het ook in de klassen laten aanleggen. De elektriciteit zal een nieuwe periode inluiden in de regio.
5) 2016, September – Oktober: het dieptepunt. Onderwijzers niet uitbetaald.
Het jaar 2016 zou eigenlijk te boek moeten gaan staan als een van de belangrijkste jaren in de ontwikkeling van de ‘Ineke Alberda Scholen’, ware het niet dat wij er rond oktober achterkwamen dat de onderwijzers van de kleuterschool geen onderwijs meer wilden geven. (slechte berichten worden in de Afrikaanse cultuur vaak niet doorgegeven, want worden als een soort falen gezien) Wat bleek namelijk? De overheid had nooit en te nimmer de beloofde salarissen uitbetaald, zodat de onderwijzers al een lange tijd zonder inkomsten zaten.
Nu is het betalen door de overheden een lastig ding, maar hier schuilt nog iets anders achter. De nieuwe Tanzaniaanse President Magufulie, die zeer geliefd is, voert een zeer sterk, om niet te zeggen, zeer rigoureus anticorruptie beleid. Zijn bijnaam is de ‘Bulldozer’. Sinds zijn aantreden zijn reeds tienduizenden ambtenaren op staande voet ontslagen die niet aan bepaalde eisen voldeden.
Zijn laatste missie is het ontslaan van alle leerkrachten die niet de vereiste opleiding hebben, namelijk tenminste 4 jaar Secundairy School. (zie hiervoor het zeer interessante artikel van Seada Norhussen uit Trouw van zaterdag 29 april 2017)
En dat is dus eigenlijk het geval met de onderwijzers van de kleuterschool: zij zijn mensen uit het volk gekozen, die vanwege ProTanZ een, overigens uitstekende, opleiding tot kleuterschoolonderwijzer hebben genoten, (die overigens in 2008 meer dan voldoende was) maar niet de vereiste Secundairy School opleiding in hun bezit hebben.
Dat is, denk ik, de meest plausibele verklaring achter de houding van de districtsoverheid in Namayere. Vanzelfsprekend verdient deze houding geen schoonheidsprijs
Ondertussen zaten wij met de gebakken peren. De kleuterschool opheffen is geen optie. In de gehele context van het educatiesysteem in Kilangala speelt de kleuterschool een te grote rol. Deze school geeft de goede basis aan de kinderen, zowel onderwijskundig als op emotioneel gebied.
Wij hebben er uiteindelijk voor gekozen om, althans tijdelijk, de salarissen van de onderwijzers weer te gaan betalen, om in ieder geval het onderwijs weer te garanderen.
6) 2016, november – december: het zoeken naar een oplossing.
Het zal duidelijk zijn dat de geschetste ontwikkeling een grote inbreuk op ons beleid betekent.
Niet alleen de financiële kant is een grote domper, immers moeten wij opnieuw een post op voeren voor salarissen en onderwijs, welke bedragen dus niet meer gebruikt kunnen worden om de school geheel af te bouwen. Maar ook een domper op beleidsmatig terrein, namelijk het overdragen van het gehele scholenproject aan de overheid. Zoals gezegd: wij willen daar eindig zijn. Een en ander betrekt dus op zijn minst uitstel van de uiteindelijk overdracht.
Sinds november december zijn wij dus opzoek naar een methode om de onderwijzers naast het geven van de lessen op de kleuterschool zelf, de vereiste middelbare school opleiding te laten volgen. Dit is een zeer intensief proces, met allerlei valkuilen maar in mei 2017 is een adequate oplossing gevonden, zeker ook door het werk van het tijdelijk in Kilangala gevestigde echtpaar Flip en Felice de Haan.
Maar over die oplossing volgend jaar meer.
7) 2016, december: de afbouw van het dubbel lokaal 5 & 6.
Tenslotte heeft in december de grote investering uit het jaar 2015 zijn voltooiing gekregen: het dubbellokaal met de klassen 5 en 6, alwaar in januari 2017 groep 5 van de lagere school zijn intrek heeft genomen. (zie foto’s hieronder)
8) Resume
Al met al is, ondanks de domper uit oktober, het jaar 2016 toch een goed jaar geweest voor de ‘Ineke Alberda Scholen’ en daarmee voor ProTanZ.
Naast de hoofdinvestering uit 2015 waarmee het dubbel lokaal 5 en 6 is gebouwd zijn er ook andere, kleinere ontwikkelingen geweest: de scholen nood schoollokalen hebben alle elektriciteit gekregen door een extra investering. Verder zijn ook de fundamenten gelegd voor het triple-lokaal 7, 8, 9, waarop nu in 2017 dit gebouw al is opgerezen en van dakplaten voorzien. (Zie foto’s hierboven). Ook de fundamenten van de laatste 3 te bouwen staffhouses zijn gelegd. Dagelijks krijgen nu meer dan 200 kinderen les op de scholen in een dorp waar vroeger totaal geen onderwijs was.
En ieder jaar komt er weer een nieuwe steen aan de groeidiamant bij en wellicht is het vervelende incident met de overheid ook om te buigen naar een meer adequate opleiding voor de onderwijzers, zodat de overheid de leerkrachten alsnog in dienst kan nemen… en daar gaat steeds meer op lijken.
Ik denk niet dat er een beter scholenproject te vinden is als die van de ‘Ineke Alberda Scholen’.
Namens Stichting ProTanZ, Herman Hendricks, coördinator